Evaporatör kullanım alanlarına göre değişkenlik gösterir. Soğutma sistemlerinde kullanılan evaporatörler, buharlaştırıcı özelliğe sahiptirler. Üretimde genellikle bakır ve çelik olarak kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra sadece soğutma amacıyla kullanılmayan evaporatörler, aynı zamanda makine üreticileri tarafından çok amaçlı olarak da üretilmişlerdir. Bu makineleri incelediğimizde ısı transfer gücü oldukça yüksek olan malzemelerden yapılır, yüksek ısıdan etkilenmeyen ve buhara dayanıklı yapıları vardır. Teknik bakımdan kullanım alanı değişmektedir. Dolayısıyla hava soğutma ya da sıvıların soğutması amacı ile kullanılır.

Evaporatör Çeşitleri Nelerdir?

Yapılarına ve kullanım alanlarına göre değişkenlik gösteren Evaporatör çeşitleri vardır. Yapılarına göre olan evaporatörler: 

1 -  Çıplak borulu evaporatörler

2-  Kanatlı borulu evaporatörler

3- Plaka kanatçık – Borulu evaporatörler

Şeklindedir. Bunun yanı sıra kullanım amaçlarına göre ve kullanım amaçlarına göre de farklılık göstermektedir. Kullanım alanına göre olan evaporatörler:

- Gaz şeklinde olan maddelerin soğutulması için kullanışan evaporatörler (bu evaporatörler havayı soğutur)

- Katı halde olan maddeleri soğutmak için kullanılan evaporatörler (buz pistlerii buz banyoları, buz, metaller)

- Sıvı halde olan maddeler için kullanılan evaporatörler (kimyasal akışkanlar, glikol, su, salamura)

- Tüm bu evaporatör isimleri ayrı ayrı olup bunlar üzerine açıklama yapacağız.

Çıplak Borulu Evaporatörler

10-22 mm çapında galvanizli bakır boru veya çelik borudan imal edilmektedir. Bu tip evaporatörler, boruların serpantin şeklinde sarılmasıyla yapılır. Kullanım alanı; büyük kapasiteli soğutma yükü ve amonyak sistemidir.

Levhalı Tip Evaporatörler

İki plakaya presleme ile delikler açılarak bu plakalar üst üste kaynatılır. Bu şekilde arada oluklar olan bir evaporatör serpantini oluşturulur. Kullanım alanları; buzdolapları ve vitrin soğutucularıdır.

Kanatçıklı Evaporatörler

Bu evaporatörlerin görevi ve kullanım alanı havanın soğutulmasını sağlamaktır.

Lamelli Evaporatörler

Serpantin yüzeyini arttırmak için kanatlar yerine kaynak çubukları ile yapılır. Bu küçük bir soğutma yükü bahisidir. K değeri 5-9.5 kW/m2.k arasında değişmektedir. Yüksek değer; bakır borular ve alüminyum çubuklar şeklinde iyi iletken malzemelerden yapılmış cebri konveksiyonlu bir evaporatördür. Küçük değer; konveksiyon buharlaştırıcı ve çelikten çeliğe buharlaştırıcı tam tersidir. Soğutma sıcaklığı azaldıkça K değerinin azalacağı unutulmamalıdır.

Gövde Borulu Tip Evaporatörler

Gövde, tüp kondansatörü ile hemen hemen aynıdır. Genel kullanım alanı su soğutmadır. Bu tip evaporatör, büyük bir soğutma kapasitesi gerektiren bir soğutucuda soğuk su üretmek için kullanılır. En önemli avantajları şunlardır: küçük ayak izi, büyük kapasite ve kolay bakımdır.

Daldırmalı Tip Evaporatörler

Serpantinli bakır borunun soğutulacak sıvıya daldırılmasıyla oluşturulur. Genellikle içme suyunu veya diğer içecek türlerini soğutmak için kullanılır. Sıcaklıkları donma noktasından (°C) daha yüksektir.

Havuz Tipi Evaporatörler

Kullanım alanına bakıldığında sıvı akışkanlarını soğutmada kullanılır.

Sıvı Filmli Evaporatörler

Soğutucu akışkanın içerisinden akmakta olduğu serpantin borularının dışından, soğutulmak istenilen salamura, film şeklinde akıtılır.

Püskürtmeli Tip Evaporatörler

Soğutucu akışkan olan ve boruların içinden geçirilir olan soğutucu akışka sıvı borularının üzerinde lülelerden püskürtme yapılarak buharlaştırma işlemi yapılır.

Evaporatör Çeşitlerinin Kullanımı

Evaporatör çeşitleri, soğutma sistemindeki sıvı arıtma ve buharlaşmanın çevresel ısısını aynı anda emen bir cihazlardır. Yapıları rafinasyonun hızlı ve iyi bir şekilde buharlaşmasını sağlar ve verimli çalışırken soğutulan maddelerden (ilaç, gıda, hava vb.) en iyi ısı transferini sağlamalarıdır.Ayrıca;

1 - Hava filminin neden olduğu ısı kaybını önlemeye yardımcı olur.

2 - Boyut kullanım alanına göre değişiklik gösterebilir.

3 - Soğuk hava buzdolabı veya mini buzdolabında soğutma ortamı görevi görür.

Bu sistemin temel amacı soğutmadır. Bu cihazlar soğurken aynı zamanda ısı, gaz veya sıvının içeride kalmasını sağlarlar. Görevleri maddenin katı, sıvı ve gaz hallerini soğutmaktır.

Evaporatörler, hayatın hemen her alanında karşımıza çıkmaktadır. Bu cihazların soğutma kapasitesinden faydalanmak çoğu alanda kolaylık sağlar. Kullanım alanı oldukça geniştir. Bunlar:

1 - Kimya Laboratuvarları

2 - Kozmetik Sanayi

3 - Eczaneler

4 -  Eczanelerin İlaç Depoları

5 - Gemiler

6 - Etrokimya

7 - Araştırma Geliştirme (AR-GE)

8 - Alanlarında Karşımıza Çıkmaktadır.

Ayrıca günlük kullanım alanlarımızda buzdolaplarında, klimalarda, soğuk su banyolarında, gemilerde ve depolarda soğutmada rol oynayan bu cihazlar hayatımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır.